SR: Wan titel, morofuru den e kobroyki ini folkutori.
EN: A title, usually used in folk tales.
NL: Een titel, die meestal in volksverhalen wordt gebruikt.
FR: Un titre, généralement utilisé dans les contes populaires.
ES: Un título, usado habitualmente en los cuentos populares.
EN: Used to: attract attention; express surprise, interest, or annoyance.
NL: Wordt gebruikt om: de aandacht te trekken; verrassing, interesse of ergernis uit te drukken.
FR: Utilisé pour : attirer l’attention ; exprimer la surprise, l’intérêt ou l’agacement.
ES: Se usa para: atraer la atención; expresar sorpresa, interés o molestia.
SR: Watra kon diri, baya!
EN: Water has become more expensive, you hear!
NL: Water is duurder geworden, hoor!
FR: L’eau est devenue plus chère, entendez-vous!
ES: ¡El agua se ha vuelto más cara!, ¿lo oyes?
SR: Mi e gwe, ba!
EN: I'm leaving, you hear!
NL: Ik ga weg, hoor je!
FR: Je m'en vais, tu m'entends!
ES: Me voy, me oyes!
baba 1. vb = to drool, to salivate = kwijlen.
Fa fu taki "baba" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baba" in Sranantongo.
Hoe "baba" uit te spreken in het Sranantongo.
Comment prononcer "baba" en sranantongo.
Cómo pronunciar "baba" en Sranantongo.
EN: to drool, to salivate.
NL: kwijlen.
FR: baver.
ES: babear.
SR: A bigi boy disi e baba leki wan beybi.
EN: This big boy drools like a baby.
NL: Deze grote jongen kwijlt als een baby.
FR: Ce grand garçon bave comme un bébé.
ES: Este niño grande está babeando como un bebé.
SR: A pikin e baba tapu yu.
EN: The child is drooling on you.
NL: Het kind kwijlt op je.
FR: El niño está babeando sobre ti..
ES: L'enfant bave sur toi.
baba 2. nn.
Fa fu taki "baba" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baba" in Sranantongo.
Hoe "baba" uit te spreken in het Sranantongo.
Comment prononcer "baba" en sranantongo.
Cómo pronunciar "baba" en Sranantongo.
EN: drool, saliva, spit, the spittle.
NL: kwijl, speeksel, spuug.
FR: la bave, la salive.
ES: baba, saliva, escupitajo.
SR: Yu heri skin lay nanga babab.
EN: Your whole body is filled with saliva.
NL: Je hele lichaam is vol met speeksel.
FR: Tout votre corps est rempli de salive.
ES: Todo tu cuerpo está lleno de saliva.
SR: Yu libi baba na ini a grasi.
EN: You left saliva in the glass.
NL: Je hebt speeksel in het glas achtergelaten.
FR: Tu as laissé de la salive dans le verre.
ES: Dejaste saliva en el vaso.
SR: Fa fu taki "babaw" na ini Sranantongo.
EN: How to pronounce "babaw" in Sranantongo.
NL: Hoe "babaw" uit te spreken in het Sranantongo.
FR: Comment prononcer "babaw" en sranantongo.
ES: Cómo pronunciar "babaw" en Sranantongo.
SR: Ani meki wan babaw pikin.
EN: Ani gave birth to a mute child.
NL: Ani is bevallen van een stom kind.
FR: Ani a donné naissance à un enfant muet.
ES: Ani dio a luz a un niño mudo.
Fa fu taki "babawman" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babawman" in Sranantongo.
Hoe "babawman" uit te spreken in het Sranantongo.
FR: Comment prononcer "babawman" en sranantongo.
ES: Cómo pronunciar "babawman" en Sranantongo.
SR: tone.
EN: cannot talk and cannot hear.
NL: niet kan praten en niet kan horen.
FR: ne peut ni parler ni entendre.
ES: No puedo hablar ni oír.
tonesma, sin toneman - someone who cannot talk and cannot hear - iemand die niet kan praten en niet kan horen.
babun nn = howler monkey = brulaap.
Ala mmanten den babun e bari = every morning the howler monkeys howling = elke morgens de brulapen brullen.
Odo: babunmofo e kiri babun = howler monkey calls its own doom = brulaap roept zijn eigen ondergang = Le singe hurleur appelle sa propre fin.
babun-aka nn.
EN: black-collared hawk.
NL: de moerasbuizerd.
FR: Buse à tête blanche.
ES: Gavilán de Ciénega.
babun-ede
EN: the head of the red howler monkey.
NL: de kop van de rode brulaap.
FR: la tête du singe hurleur rouge.
ES: la cabeza del mono aullador rojo.
babunmofo nn.
EN: the beak of the red howler monkey.
NL: de bek van de rode brulaap.
FR: la gueule du singe hurleur rouge.
ES: el pico del mono aullador rojo.
OD: Na babunmofo e kiri babun.
EN: To bring disaster upon oneself.
NL: Onheil over zichzelf roepen.
FR: Attirer le désastre sur soi-même.
ES: Traerse un desastre sobre uno mismo.
babun-nefi 1. nn - a sickle - sikkel.
Fa fu taki "babun-nefi" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babun-nefi" in Sranantongo.
Hoe "babun-nefi" uit te spreken in het Sranantongo.
babun-nefi 2. nn - a large grass type with sharp edges - een grote grassoort met scherpe randen.
Fa fu taki "babun-nefi" na ini Sranantongo.
How to pronounce "babun-nefi" in Sranantongo.
Hoe "babun-nefi" uit te spreken in het Sranantongo.
babun-noto nn.
EN: hunterman nut, cobnut.
NL: omphalea diandra, een liaansoort.
FR: omphalea, un type de liane.
ES: omphalea.
HH: omphalea diandra.
babunskin nn.
EN: the skin of the red howler monkey.
NL: de huid van de rode brulaap.
FR: la peau du singe hurleur rouge.
ES: la piel del mono aullador rojo.
babunsten nn.
EN: the voice of the red howler monkey.
NL: de stem van de rode brulaap.
FR: la voix du singe hurleur rouge.
ES: la voz del mono aullador rojo.
babuntere nn.
EN: the tail of the red howler monkey.
NL: de staart van de rode brulaap.
FR: la queue du singe hurleur rouge.
ES: el cola del mono aullador rojo.
OD: Babuntere na babunskin.
EN: Charity begins at home; blood is thicker than water.
NL: Het hemd is nader dan de rok.
FR: Charité bien ordonnée commence par soi-même.
ES: la caridad bien entendida empieza por casa.
babun-udu nn.
EN: the kapok tree, or the silk-cotton tree.
NL: de kapokboom, zijdeboom.
FR: l'arbre à kapok, ou le kapokier.
ES: el árbol de kapok, el ceiba.
HH: Ceiba pentandra.
bada vb - to worry; to bother - zorgen maken.
Fa fu taki "bada" na ini Sranantongo.
How to pronounce "bada" in Sranantongo.
Hoe "bada" uit te spreken in het Sranantongo.
EN: to worry, to bother.
NL: druk maken, bezorgd maken.
FR: s'inquiéter.
ES: preocuparse.
SR: Yani e bada bikasi en moni kba.
EN: Yani is worried because he has run out of money.
NL: Yani maakt zich zorgen omdat zijn geld op is.
FR: Yani est inquiet car il n’a plus d’argent.
ES: Yani está preocupado porque se ha quedado sin dinero.
SR: Mi no e bada, bika mi sabi taki mi o wini.
EN: I am not worried, because i know that i will win.
NL: Ik maak me geen zorgen, want ik weet dat ik ga winnen.
FR: Je ne suis pas inquiet, car je sais que je vais gagner.
ES: No estoy preocupado porque sé que voy a ganar.
EN: Where is your luggage?
NL: Waar zijn jouw bagages?
FR: Où sont tes bagages?
ES: ¿Dónde está tu equipaje?
SR: Suma o tayri den bagasi gi yu?
EN: Who will carry the luggage for you?
NL: Wie gaat de bagages voor jou dragen?
FR: Qui portera vos bagages pour vous?
ES: ¿Quién llevará el equipaje por ti?
SR: Poti den bagasi dya.
EN: Put the luggages here.
NL: Zet de bagages hier.
FR: Déposez les bagages ici.
ES: Ponga el equipaje aquí.
EN: luggage-boat.
NL: bagageboot.
FR: bateau à bagages.
ES: barco de equipaje.
SR: A bagasiboto no doro ete.
EN: The baggage boat has not yet arrived.
NL: De bagageboot is nog niet aangekomen.
FR: Le bateau à bagages n'est pas encore arrivé.
ES: El barco del equipaje aún no ha llegado.
SR: Yani na kapten na tapu wan bagasiboto.
EN: Yani is a captain on a baggage boat.
NL: Yani is kapitein op een bagageboot.
FR: Yani est capitaine sur un bateau à bagages.
ES: Yani es capitán de un barco de equipaje.
baka 1. vb. - to fry - bakken.
sin bray.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
baka wan sani - to fry something - iets bakken.
baka fisi - to fry fish - vissen bakken.
baka pankuku - to bake pancakes - pannenkoeken bakken.
Yani e baka fisi - Yani is frying fish - Yani bakt vissen.
San yu e baka? - what do you fry? - wat bak je?
baka 2. vb - to bake - bakken.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
baka brede - to bake bread - brood bakken.
baka kuku - to bake cookies - koekjes bakken.
baka pon - to bake pon - pom bakken.
Sofi e baka brede - Sofi bakes bread - Sofi bakt brood.
baka 3. nn - the back - de rug.
Fa fu taki "baka" na ini Sranantongo.
How to pronounce "baka" in Sranantongo.
Hoe "baka" uit te spreken in het Sranantongo.
didon tapu yu baka! - lie on your back! - lig op je rug!
wan sani e waka tapu mi baka - something is walking ontop of my back - er loopt iets op mijn rug.
En baka e ati en - his back hurts him - zijn rug doet hem pijn.
broko yu baka - get into trouble - in moeilijkheden komen.
hori baka gi Yani - to support Yani - Yani ondersteunen.
dray baka gi - turn one's back - de rug tekeren.
hari baka - massage the back - de rug masseren.
hari baka - stretch the back - rug strekken, uitrusten.
baka 4. - again - weer, opnieuw.
yu kon baka - you are back - je bent er weer.
dray baka - to return - terugkeren.
go baka - to go back - teruggaan.
go baka na skoro - go back to school - ga terug naar school.
go baka na wroko - go back to work - ga terug naar het werk.
Mi e go baka na wroko - I am going back to work - ik ga terug naar het werk.
gwe baka - leave again - weer weggaan.
Sofi e gwe baka - Sofi leaves again - Sofi gaat weer weg.
gwe baka! - leave again! - ga weer weg!
gwe baka! - go away again! - ga weer weg!
lasi baka - to lose again - weer verliezen.
Sofi lasi baka - Sofi has lost again - Sofi heeft weer verloren.
lon baka - to run again - weer rennen.
Yani lon baka - Yani has run again - Yani heeft weer gerend.
ley baka - to lie again - weer liegen.
Maya e ley baka - Maya lies again - Maya liegt weer.
nyan baka - to eat again - weer eten.
Yani e nyan baka - Yani eats again - Yani eet weer.
Yu e nyan baka? - are you eating again? - eet je weer?
baka 5. - back - terug.
kon baka - to comeback - terugkomen.
kon baka! - come back! - kom terug!
Maya e kon baka - Maya is coming back - Maya komt terug.
kon dya baka - come back here - kom hier terug.
Yani e go baka na oso - Yani goes back home - Yani gaat terug naar huis.
go baka! - go back! - ga terug!
go baka na oso - go back home - ga terug naar huis.
baka 6. vb - earn good, earn well - goed verdienen.
Ete tu sma, dan mi o baka - two more people, then i will earn good money - nog 2 mensen, dan zal ik goed verdienen.
Den wrokoman e baka na Suralco - the employees earn well at Suralco - de werknemers verdienen goed bij Suralco.
baka 7. = after = na.
baka di vw (Voegwoord) - after - nadat.
Baka di mi doro, mi go nyan - After I arrived, I went to eat - Nadat ik ben aangekomen, ben ik gaan eten.
baka-anu nn = the dorsum, the back of the hand = de dorsum, de achterkant van de hand.
neki-anu = the wrist = de pols.
bere-anu = the palm = de handpalm.
kko-anu = the elbow = elleboog.
bakabâna nn - baked banana - gebakken banaan.
Yani e baka bakabâna = Yani is baking bakabâna = Yani bakt bakabâna.
Sofi e meki bakabâna = Sofi is making bakabâna = Sofi maakt bakabâna.
bakabirti nn. - back of the neighborhood - achterkant van de buurt.
sin bakabini.
bakadina nn.
EN: the afternoon.
NL: de middag.
FR: l'après midi.
ES: la tarde.
SR: Wan switi bakadina!
EN: A nice afternoon!
NL: Een heerlijke middag!
FR: Un bel après-midi!
ES: Una linda tarde!
SR: Mi e winsi yu wan bun bakadina!
EN: I wish you a good afternoon!
NL: Ik wens u een fijne middag!
FR: Je vous souhaite un bon après-midi!
ES: ¡Te deseo una buena tarde!
SR: Wan prisiri bakadina!
EN: A pleasant afternoon!
NL: Een prettige middag!
FR: Un agréable après-midi!
ES: ¡Que tengas una tarde agradable!
bakaten 1. adv = afterwards = achteraf.
Bakaten yu o taki, yu no ben sabi = afterwards you will say, you didn't know = achteraf ga je zeggen, je wist het niet.
bakaten 2. adv = later, later on = later, nadien.
Bakaten mi yere taki, Yani gwe = later i have heard, that Yani is gone = later heb ik gehoord, dat Yani weg is.
bakaten 3.
EN: later, afterwards, afterward.
NL: later, achteraf, nadien.
FR: plus tard, après, après coup.
ES: más tarde, después.
bakatifi nn.
EN: a tooth.
NL: een kies.
FR: une dent.
ES: un pie.
SR: puru wan tifi.
EN: pull out a tooth.
NL: een tand uittrekken.
FR: arracher une dent.
ES: sacar un diente.
now na waranten = it is summer now = het is nu zomer.
O ten na bakayari? = when is it autumn? = wanneeer is het hefst?
Ala den seson fu a yari = all the seasons of the year = alle seizoenen van het jaar.
bakayari = autumn = herfst.
kowruten = winter = winter.
mofoyari = spring = lente.
waranten nn, sin somro = summer = zomer.
baka-yari nn - the period after New Year - de periode na Nieuwjaar.
bakayesi nn - the back ear - het achteroor, ruimte achter het oor.
bakra-uma nn; sin panapana.
EN: hammer-head shark.
NL: grote hamerhaai.
FR: Grand requin-marteau.
ES: un tiburón martillo grande.
bakri nn - a bakery - een bakkerij.
bakriman nn - a baker, a bakerman - een bakker.
bakru nn - big-headed little private ghost - groothoofdige kleine privé geest.
didibri - the devil - de duivel.
takrusani - evil spirits - kwade geesten.
leba - a kind of ghost, it is a tall woman with worn out clothes and a basket on her head. - een soort geest, het is een lange vrouw met versleten kleren en een mand op haar hoofd.
yorka - spirit of a deceased person - geest van een overledene.
bakruman nn - owner of a big-headed little private ghost - eigenaar van een groothoofdige kleine privé geest.
baksis nn - an extra - extraatje.
bay 5 manya, kisi wan baksis - buy 5 mangoes and get one extra - koop 5 mango's en krijg een extraatje.
balata 1. nn - rubber - rubber.
balata 2. nn - sap from the bolletrie tree, rubber juice - sap van de bolletrieboom, rubbersap.
balata 3. nn - rubber stick - bullepees.
balata 4. vb - to hit someone with rubber stick - iemand met bullepees slaan.
Den skowtu balata Yani - the police beat Jani with rubber sticks - de politie heeft Yani met bullepees geslagen.
balkon nn, sin gadri.
EN: the balcony.
NL: het balkon.
FR: le balcon.
ES: el balcón.
bâmi nn.
EN: dish made with noodles or spaghetti, meat and vegetables.
NL: gerecht gemaakt met mie of spaghetti, vlees en groenten.
FR: plat composé de nouilles ou de spaghetti, de viande et de légumes.
ES: Plato elaborado con fideos o espaguetis, carne y verduras.
SR: Yani e nyan wan preti bâmi.
EN: Yani eats a plate of bâmi.
NL: Yani eet een bord bâmi.
FR: Yani mange une assiette de bâmi.
ES: Yani come un plato de bâmi.
wan finga bâna - one banana - één banaan.
wan anu bâna - a bunch of banana - een tros banaan.
boribâna nn = boiled banana = gekookte banaan.
wan bosu bâna = = een bos banaan.
geribâna nn = half rijpe banaan, het is net geel geworden en nog hard; geribâna wordt gebruikt voor het bereiden van heriheri en chips.
gritibâna = grated banana = geraspte banaan = banane râpée.
gritibâna supu = soep gemaakt met geraspte banaan.
grunbâna znw. groen banaan. Grunbana kan zowel gekookt als geroosterd gegeten worden. Het kan ook geraspt worden voor de bereiding van tonton en grit'bana supu. Het wordt ook gedroogd en gemalen tot bananenmeel.
lalabâna = raw banana = rauwe banaan.
lepibâna znw. rijpe banaan. Het wordt gebruikt om bakabana te maken.
losibâna znw. groene banaan geroosterde op houtskool.
bânabeki 1. nn = yellow-rumped cacique = geelrugbuidelspreeuw.
bânabeki 2. nn, sin redibânabeki = red-rumped cacique = roodstuitbuidelspreeuw.
bânabon nn - banana tree, a banana plant - bananenboom.
bânabosu nn - banana bunch - bananenbos.
bânabuba nn - banana peel - bananenschil.
bânagron nn = banana field = bananenveld.
SR: Yani abi wan bânagron.
EN: = Yani has a banana field.
NL: = Yani heeft een bananenveld.
banalew nn = a floppy felt hat = een slappe vilten hoed.
bânapikin nn - banana plant - bananenplantje.
banawatra nn = moisture from the trunk of a banana tree or from a banana = vocht van de stam van een bananenboom of van een banaan = l'humidité du tronc d'un bananier ou d'une banane.
Odo: Mmamofo na banawatra = mothers' statements always come true = uitspraken van moeders worden altijd werkelijkheid = les déclarations des mères se réalisent toujours.
banawtu = stuffy = benauwd.
a banawtu so te = it is very stuffy = het is erg benauwd = c'est très étouffant.
a presi banawtu = the place is stuffy = de plaats is benauwd = l'endroit est étouffant.
smuru = to feel short of breath = benauwd krijgen = se sentir essoufflé.
bâna-wwiri nn - banana leaf - bananenblad.
bangi 1. nn - money Bank - handelsbank, geld bank.
bangi 2. nn - bench, seat - bank, zitbank.
Yani sdon tapu a bangi - Yani sits on the bank - Yani zit op de bank.
Tapu sortu bangi yu wani sdon? - which couch do you want to sit on? - op welke bank wil je zitten?
Suma sdon tapu mi bangi? - who sits on my couch? - wie zit op mijn bank?
Odo: Temreman oso no abi bangi - timmermans huis heeft geen zitbank = iets waarin je handig bent doe je voor anderen.
bangi 3. nn - sandbank - zandbank.
wan santibangi - a sandbank - een zandbank.
A sipi fasi na tapu wan santibangi - the ship is stuck on a sandbank - het schip zit vast op een zandbank.
banku nr about money, over geld, sin feyfitenti 50 - fifty - vijftig.
barba nn.
EN: a beard.
NL: een baard.
FR: une barbe.
ES: una barba.
SR: Yani abi wab langa barba.
EN: Yani has a long beard.
NL: Yani heeft een lange baard.
FR: Yani a une longue barbe.
ES: Yani tiene una barba larga.
SR: Mi barba e gro.
EN: My beard is growing.
NL: Mijn baard groeit.
FR: Ma barbe pousse.
ES: Mi barba está creciendo.
SR: Mi ppa e krabu en barba.
EN: My father shaves his beard.
NL: Mijn vader scheert zijn baard.
FR: Mon père se rase la barbe.
ES: Mi padre se afeita la barba.
barbakoto vb.
EN: to barbecuee, roasting fish or meat over a charcoal fire.
NL: barbecueën, het roosteren van vis of vlees boven een houtskoolvuur.
FR: faire un barbecue, rôtir du poisson ou de la viande sur un feu de charbon de bois.
ES: hacer una barbacoa, Asar pescado o carne sobre fuego de carbón.
bari 1. vb.
EN: to scream.
NL: schreeuwen.
FR: crier.
ES: gritar.
SR: A pikin e bari heri day.
EN: The child screams all day.
NL: Het kind schreeuwt de hele dag.
FR: A pikin e bari heri day.
ES: El niño grita todo el día.
Odo:
SR: Suma o firi, na dati o bari.
EN: Whoever feels, will scream.
NL: wie gaat voelen, gaat gillen.
FR: celui qui ressent, criera.
ES: quien siente, gritará.
bari 2. vb;
sin warskow.
EN: to warn.
NL: waarschuwen.
FR: avertir.
ES: advertir.
SR: Mi ben bari yu!
EN: I had warned you.
NL: Ik had je gewaarschuwd.
FR: Je t'avais prévenu.
ES: Yo te lo advertí.
EN: to broadcast.
NL: uitzenden, omroepen.
FR: diffuser.
ES: para transmitir.
SR: Den bari a nyunsu disi kba ini Patata.
EN: This news has already been broadcast in the Netherlands.
NL: Dit nieuws is al uitgezonden in Nederland.
FR: Cette nouvelle a déjà été diffusée aux Pays-Bas.
ES: Esta noticia ya se ha difundido en los Países Bajos.
baribari 1. vb.
EN: to scream several times, shout multiple times.
NL: meerdere keren schreeuwen, meeerdere keren lawaai maken.
FR: crier plusieurs fois.
ES: gritar varias veces.
SR: Den e baribari a heri bakadina na ini a strati disi.
EN: They've been shouting in this street all afternoon.
NL: Ze schreeuwen de hele middag in deze straat.
FR: Ils ont crié dans cette rue tout l'après-midi.
ES: Llevan toda la tarde gritando en esta calle.
baribari 2. nn.
EN: shouting of several times.
NL: meermaals lawaai, geschreeuw.
FR: bruit répété ; cris répétés.
ES: ruido repetido; gritos repetidos.
SR: Yu e meki wan lo baribari.
EN: you make a lot of noise.
NL: Je maakt een heleboel lawaai.
FR: Tu fais beaucoup de bruit.
ES: Haces mucho ruido.
barikaderi vb.
EN: to barricade.
NL: bariicaderen.
FR: barricader.
ES: hacer barricadas.
SR: barikaderi wan pasi.
EN: to barricade a road.
NL: een weg barricaderen.
FR: barricader une route.
ES: poner barricadas en una carretera.
SR: Den wrokoman fu Newmont e barikaderi a pasi, bikasi Newmont no abi moni fu pay den.
EN: Newmont workers barricade the road because Newmont has no money to pay them.
NL: De arbeiders van Newmont barricaderen de weg, want Newmont heeft geen geld om hen te betalen.
FR: Les travailleurs de Newmont barricadent la route parce que Newmont n'a pas d'argent pour les payer.
ES: Los trabajadores de Newmont bloquean la carretera porque Newmont no tiene dinero para pagarles.
barin nn - a barrel - een vat, een ton.
furu a barin nanga watra - fill the barrel with water - vul de vat met water.
gi mi wan barin oli - give me a barrel of oil - geef mij een vat olie.
Raytori:
barin na tapu barin. answer: ken. Puzzle/Raadsel:vaten op vaten. Respomse/Antwoord: sugarkane/suikerriet.
Raitori: Barin na tapu barin.
Piki: Ken.
Raadsel: Vaten op vaten.
Antwoord: Suikerriet. Van: Eng. Etym.: barrel.
barki nr about money, over geld - 100
tyawa, about money, over geld, sin kwarki, twentinafeyfi - 25
banku, about money, over geld - 50
doni, about money, over geld - 10
loto, about money, over geld - 5
dala, about money, over geld - 2.5
basi nn - boss, chief - baas.
de basi - to be the boss - de baas zijn.
Yani na a basi - Yani is the boss - Yani is de baas.
prey basi - to act like the boss - de baas spelen, zich gedragen als de baas.
batra nn - a bottle - een fles.
buy wan batra dringi - to buy a bottle of drink - een fles drank kopen.
broko wan batra - to break a bottle - een fles kapot maken.
dringi fu a batra - to drink from the bottle - uit de fles drinken.
dringi fu wan batra - to drink from a bottle - uit een fles drinken.
furu wan batra - to fill a bottle - een fles vullen.
legi wan batra - to empty a bottle - een fles leegmaken.
trowe wan batra - to throw away a bottle - een fles weggooien.
wasi wan batra - to wash a bottle - een fles wassen.
bay vb - to buy - kopen.
bay wan sani - to buy something - iets kopen.
bay wan brede - to buy a bread - een brood kopen.
bay wan biri - to buy a beer - een biertje kopen.
bay wan oto - to buy a car - een auto kopen.
Yani e go bay wan wagi - Yani is going to buy a car - Yani gaat een auto kopen.
baya 1. sin yere, ba, bâ - you know! - hoor!, om verbazing aan te geven.
Alasani kon diri, baya! - everything has become more expensive, you know! - alles is duurder geworden, hoor!
Tamara mi no o de dya, bâ! - I won't be here tomorrow! - Ik ben er morgen niet, hoor!
baya 2. sin ba - to express disgust - uiting van afkeer, akelig, vreselijk, uiting van verbazing!
Den fufuru a granmma; ba! - they robbed the grandmother, horrible! - ze hebben de oma beroofd, akelig!
bayman nn - buyer, purchaser - koper.
Yani na wan fasti bayman fu mi - Yani is a regular buyer of mine - Yani is een vaste koper van mij.
baysigri nn - bicycle, bike - fiets.
Yani bay wan baysigri - Yani has bought a bicycle - Yani heeft een fiets gekocht.
go nanga baysigri - to go on a bike - op de fiets gaan.
rèy wan baysigri - to ride a bicycle - een fiets rijden, fietsen.
sdon na baka wan baysigri - to sit on the back of a bicycle - achter op de fiets zitten.
bbari nn - noise - lawaai.
Yu e meki wan lo bbari dya - you are making a lot of noise here - je maakt heel veel lawaai hier.
Pe a bbari e kmoto? - where does that noise come from? - waar komt dat lawaai vandaan?
Bedaki nn = Christmas = Kerstmis.
nyan bedaki = to celebrate Christmas = Kerstmis vieren.
bedi nn - prepared piece of land for planting - klaargemaakt stuk grond voor beplanting.
examples: amsoybedi, bromkibedi, okrobedi, pindabedi.
bedi nn - bed - bed.
matrasi nn - mattress - matras.
kunsu nn - pillow - kussen.
kunsusropu - pillow case - kussensloop.
bedikrosi - bedding - beddengoed.
bedi-edesey - bed headboard slat - hoofdeinde bed.
bedi-futusey - bed footboard slat - voeteneind bed.
bedifutu nn - bed leg - de bedpoot.
a bedifutu broko - the bed leg is broken - de bedpoot is kapot.
begi 1. vb.
EN: to pray.
NL: bidden.
FR: prier.
ES: orar.
SR: Maya e begi Gado.
EN: Maya prays to God.
NL: Maya bidt tot God.
FR: Maya prie Dieu.
ES: Maya reza a Dios.
begi 2. vb.
EN: to beg.
NL: bedelen.
FR: mendier.
ES: mendigar.
SR: Yani e begi moni na strati.
EN: Yani is begging money on the street.
NL: Yani bedelt op straat om geld.
FR: Yani mendie de l'argent dans la rue.
ES: Yani está pidiendo dinero en la calle.
begi 3. vb.
EN: to ask.
NL: vragen.
FR: demander.
ES: preguntar.
SR: Yani go begi Sofi fu yepi syow a tafra.
EN: Yani went to ask Sofi to help carry the table.
NL: Yani is Sofi gaan vragen om de tafel te helpen dragen/sjouwen.
FR Yani est allé demander à Sofi de l'aider à porter la table.
ES: Yani fue a pedirle a Sofi que le ayudara a llevar la mesa.
begi 4. vb.
EN: to request; formal form.
NL: verzoeken; formele vorm.
FR: demander; forme formelle.
ES: solicitar; forma formal.
SR: EBS e begi yu fu seni 2 wrokoman go na en.
EN: The EBS requests that you send two employees to him.
NL: De EBS verzoekt u om 2 medewerkers naar hem toe te sturen.
FR: L'EBS vous demande de lui envoyer deux employés.
ES: El EBS solicita que le envíes dos empleados.
begi 5. vb.
EN: to beg.
NL: smeken.
FR: mendier.
ES: mendigar.
bere 1. nn.
EN: belly.
NL: buik.
FR: le ventre.
ES: el vientre.
SR: Yani bere bigi.
EN: Yani's belly is big.
NL: Yani heeft een dikke buik.
FR: Le ventre de Yani est gros.
ES: La barriga de Yani es grande.
SR: abi bere.
EN: to be pregnant.
NL: zwanger zijn.
FR: être en attente.
ES: estar embarazada.
SR: gi bere.
EN: to make pregnant.
NL: zwanger maken.
FR: rendre enceinte.
ES: Quedar embarazada.
SR: kisi bere, teki bere, ori bere.
EN: to get pregnant.
NL: zwanger raken.
FR: devenir enceinte.
ES: quedar embarazada.
SR: lasi bere, trowe bere.
EN: to have a miscarriage.
NL: een miskraam krijgen.
FR: faire une fausse couche.
ES: tener un aborto espontáneo.
SR: puru bere.
EN: to abort, to commit an abortion.
NL: aborteren, abortus plegen.
FR: avorter, commettre un avortement.
ES: abortar, cometer un aborto.
bere 2. nn
EN: the intestines.
NL: de darmen.
FR: les intestins.
ES: los intestinos.
berebanti nn.
EN: belly band.
NL: buikband.
FR: bande ventrale.
ES: banda abdominal.
beybiwagi nn.
EN: stroller.
NL: kinderwagen.
FR: poussette.
ES: paseante.
SR: Maya e pusu a beybiwagi go na oso.
EN: Maya pushes the stroller home.
NL: Maya duwt de kinderwagen naar huis.
FR: Maya pousse la poussette jusqu'à la maison.
ES: Maya empuja el cochecito hasta casa.
beyfi vb.
EN: to tremble.
NL: beven.
FR: trembler.
ES: temblar.
SR: Yani e beyfi bikasi a kowru.
EN: Yani is shivering because she is cold.
NL: Yani beeft want het is koud.
FR: Yani frissonne parce qu'il fait froid.
ES: Yani está temblando porque tiene frío.
bifo 1. = before, prior to = voordat, alvorens, voor.
Gi mi a baysigri bifo yu gwe = give me the bike before you leave = geef me de fiets voordat je weggaat.
Kari mi bifo a gwe = call me before he is gone = roep me voordat hij is weggegaan.
bifo 2. - before - voorheen, vroeger, eerst.
Bifo den ben e kari a strati Ghandi strati - Before this street was called Gandhistraat - deze straat heette vroeger Gandhistraat.
<
bifosi adv, short forms: bifo, fosi = in advance = vooraf.
bigi adj - big - groot.
wan bigi oso - a big house - een groot huis.
wan bigi sipi - a big ship - een groot schip.
wan bigi dyari - a big plot - een groot perceel.
Yani bay wan bigi oso - Yani has bought a big house - Yani heeft een groot huis gekocht.
Br>
bigidagu 1. nn, syn bigifisi - prominent person - prominent persoon.
Bigidagu (Bigidagoe, old spelling) - stage name of rapper Danzel Silos - artiestennaam van rapper Danzel Silos.
Bigidagoe 10 June 1997 - shot dead on Feb 25, 2024 - dood geschoten op 25 feb 2024.
Yani wini a sten fu tron President, a man tron wan bigidagu.
Yani has won the elections to become President, he has become a bigidagu.
Yani heeft de verkiezingen gewonnen om President te worden, hij is een bigidagu geworden.
bigidagu 2. nn, syn bigifisi - wealthy person - rijk persoon.
Yani gudu en na wan bigidagu - Yani is rich, he is a bigidagu - Yani is rijk, hij is een bogidagu.
bigin vb - to begin, to start - beginnen.
Yani e bigin tamara - Yani starts tomorrow - Yani begint morgen.
bigin nn - the beginning - het begin.
dya na a bigin - here is the beginning - hier is het begin.
biginbigin nn = at the beginning = in het begin.
Fa fu taki "biginbigin" na ini Sranantongo.
How to pronounce "biginbigin" in Sranantongo.
Hoe "biginbigin" uit te spreken in het Sranantongo.
bigisma nn - parents - ouders, verzorgers.
Disi na fu yu bigisma - this is for your parents - dit is voor je ouders.
Suma na yu bigisma? - who are your parents? - wie zijn jouw ouders?
Pe yu bigisma de? - Where are your parents? - waar zijn je ouders?
Wakti, mi bigisma e kon - wait, my parents are coming - wacht, mijn ouders komen eraan.
Pe yu bigisma e tan? - where do your parents live? - waar wonen je ouders?
biri nn - beer - bier.
Yani e bay wan batra biri - Yani buys a bottle of beer - Yani koopt een fles bier.
Sofi lobi biri tu - Sofi also likes beer - Sofi houdt ook van bier.
Mi no e dringi biri moro - I don't drink beer anymore - ik drink geen bier meer.
wan batra biri - a bottle of beer - een fles bier.
wan kan biri - a can of beer - een blik bier.
wan grasi biri - a glass of beer - een glas bier.
dringi biri - to drink beer - bier drinken.
dringi wan biri - to have a beer - een biertje drinken.
bisi 1. nn = business = zaak.
A no mi bisi = it is none of my business = het is niet mijn zaak; het gaat mij niets aan. bisi 2. nn = possessions, stuff = bezittingen, spullen, hebben en houden.
Puru yu bisi dya! = get your stuff out of here! = haal je spullen van hier weg!
Suma poti en bisi dya? = who has put his stuff here? = wie heeft zijn spullen hier gezet?
Teki yu bisi, dan yu gwe! = = neem je spullen en ga weg!
bisibisiworon nn = pinworm = aarsmade, aarsworm; scn Enterobius vermicularis.
Fa fu taki "bisibisiworon" na ini Sranantongo.
How to pronounce "bisibisiworon" in Sranantongo.
Hoe "bisibisiworon" uit te spreken in het Sranantongo.
bita-wwiri nn - bitter leafy vegetable type - bladgroente soort.
bori bita-wwiri - to cook bita-wwiri - bita-wwiri koken.
nyan bita-wwiri - to eat bita-wwiri - bita-wwiri eten.
broko bita-wwiri - - bita-wwiri plukken.
blon nn - flour - meel, gemalen graan, bloem, bakmiddel.
Mi e go bay blon fu baka kuku - i am going to buy flour to bake cookies - ik ga meel kopen om koekjes bakken.
Yani bay tu kilo blon - Yani bought two kilos of flour - Yani heeft twee kilos meel gekocht.
Suma trowe blon na tapu a tafra? - who has dropped flour on the table? - wie heeft er meel op de tafel laten vallen?
bobo 1. vb - to fool oneself - suffen, versuft zijn.
Yu e bobo - you are fooling yourself - je houdt jezelf voor de gek.
Sofi e bobo - Sofi is fooling herself - Sofi houdt zichzelf voor de gek.
bobo 2. nn - the fool, stupid and clumsy person - de sukkel, domme en onhandige persoon, de sufferd.
Yani na wan trutru bobo - Yani is a real fool - Yani is een echte sufferd.
A bobo frigiti en tasi na skoro - the fool has forgotten his bag at school - de sufferd is zijn tas op school vergeten.
Finpeyri piki na a bobo en anu - fireworks exploded in the fool's hand - vuurwerk is in de sufferd zijn hand ontploft.
bobo 3. nn - the fool - de sufferd.
Yani na wan trutru bobo - Yani is a real fool - Yani is een echte dwaas.
bofru nn - tapir - tapir.
Den tu ontiman kiri wan bofru - the two hunters killed a buffalo - de twee jagers hebben een buffel gedood.
Yani kiri wan bofu tu - Yani has killed a buffalo too - Yani heeft ook een buffel gedood.
bogobogo sin hilahila - in abundance - in overvloed.
Nnyan nanga dringi de bogobogo - there is plenty of food and drink - er is eten en dinken in overvloed.
Apra de hilahila na wwoyo - there is plenty of apple on the market - er is appel in overvloed op de markt.
bogobogo sin furu, nofo - a lot of, plenty of - veel.
Fisi de bogobogo na ini a liba - there are plenty of fish in the river - er zit veel vis in de rivier.
Moni de furu na ini a kondre - there is a lot of money in the country - er is veel geld in het land.
boketi nn, sin emre - bucket - emmer.
furu a boketi nanga watra - fill the bucket with water - vul de emmer met water.
a boketi abi wan olo - the bucket has a hole - de emmer heeft een gaatje.
wan boketi watra no sari - a bucket of water is not enough - een emmer water is niet genoeg.
boko nn.
EN: last.
NL: laatst.
FR: dernier.
ES: último.
SR: teki boko.
EN: finish in last place.
NL: op de laatste plaats eindigen.
FR: terminer à la dernière place.
ES: terminar en el último lugar.
bon nn = tree = boom.
Yani e prani wan bon = Yani plants a tree = Yani plant een boom.
bonbon nn.
SIN: panpan, powla, popoy, puni, punani, punta.
Fa fu taki "bonbon" na ini Sranantongo.
How to pronounce "bonbon" in Sranantongo.
Hoe "bonbon" uit te spreken in het Sranantongo.
EN: vagina.
NL: vagina.
FR: vagin.
ES: vagina.
boniboni nn, sin letyan = squirrel = eekhoorn; Sciurus aestuans.
Scn Sciurus aestuans.
Fa Sciuridae.
Wan boniboni de na ini a bon = a squirrel is in the tree = een eekhoorn is in de boom.
bonbuba nn = tree bark = boombast, boomschors.
Yani e seri bonbuba = Yani sells tree bark = Yani verkoopt boomschors.
bondru vb - to bundle - bundelen.
Yani e bondru bromki di a koti - Yani bundles flowers he cut - Yani bundelt bloemen die hij heeft gesneden.
bondru makandra - to bundle together - samenbundelen.
bondru na wan - to bundle together - bijeen bundelen, samen bundelen.
bondru kon na wan, meki wan kofu - to form a unity - een eenheid vormen.
bondru ala krakti - to join all forces together - alle krachten samenbundelen.
bondru nn, sin bosu = a bundle = een bundel.
wan bondru kowsubanti = a bundle yardlong bean = een bundel kousenband.
wan bosu kowsubanti = a bundle of yardlong beans = een bos kousenband.
bonfutu nn, sin tikifutu = tibia = scheenbeen.
Yani ben naki en bonfutu na a oto - Yani hit his shin against the car - Yani sloeg zijn scheenbeen tegen de auto.
wan kron bonfutu - a curved tibia - een gebogen scheenbeen.
bongila nn, sin abongra - sesame seed - sesamzaad.
Yani e prani bongila - Yani plants sesame seeds - Yani plant sesamzaadjes.
Mi abi wan gron nanga abongra - i have a farmland with sesame seeds - ik heb een grond met sesamzaadjes.
bongro nn; sin lomro, bugubugu, potopoto, samasama.
SR: A oso fu Yani de nanga furu bongro.
EN: Yani's house is full of rubbish.
NL: Yani's huis ligt vol met afval.
FR: La maison de Yani est pleine d'ordures.
ES: La casa de Yani está llena de basura.
boniboni nn - squirrel - eekhoorn.
Mi e si wan bonib9ni - I see a squirrel - ik zie een eekhoorn.
A boniboni e nyan wan froktu - the squirrel eats a fruit - de eekhoorn eet een vrucht.
Wan boniboni de na ini a bon - there is a squirrel in the tree - er is een eekhoorn in de boom.
bonk vb.
EN: to throw.
NL: gooien.
FR: jeter.
ES: lanzar.
SR: Yani e bonk nanga pisipisi brede.
EN: Yani throws pieces of bread.
NL: Yani gooit met stukjes brood.
FR: Yani jette des morceaux de pain.
ES: Yani lanza pedazos de pan.
bonu nn - het gebruik van natuurlijke middelen zoals planten, eieren, pimba, steentjes, water, etc.,
of het aanroepen van bovennatuurlijke krachten, om mensen te helpen; of om gebeurtenissen te beïnvloeden.
bonuman nn - practitioner of bonu - beoefenaar van bonu.
bori 1. - anger - boosheid.
bori 2. vb - to cook - koken.
bori wan sani - to cook something - iets koken
bori meti - to cook meat - vlees koken.
Sofi e bori aleysi - Sofi cooks rice - Sofi kookt rijst.
San yu e bori - what are you cooking? - wat kook je?
Yani no sabi bori - Yani doesn't know how to cook - Yani weet niet te koken.
San yu bori? - what have you cooked? - wat heb je gekookt?
A aleysi fu yu no bori bun - your rice is not cooked properly - jouw rijst is niet goed gekookt.
Suma e bori supu dya? - who cooks soup here? - wie kookt soep hier?
Tide mi no bori - i haven't cook today - vandaag heb ik niet gekookt.
boro 1. vb - to drill - boren, een gat maken.
boro wan olo - to drill a hole - een gat boren.
boro wan olo na a planga - to drill a hole in the plank - een gat boren in de plank.
boro oli - to drill for oil - olie boren.
boro wan bruku - to pierce a pant - een broek doorboren.
suma boro mi bruku? - who has pierced my pants? - wie heeft mijn broek doorboord?
Suma boro a olo disi? - who has drilled this hole? - wie heeft deze gat geboord?
Suma meki a olo disi? - who has made this hole? - wie heeft deze gat gemaakt?
boro 2. vb.
EN: to cut in line, to queue jump.
NL: voordringen, voorkruipen.
FR: doubler, empiéter.
ES: colarse.
SR: Tapu nanga boro!
EN: Stop cutting in line!
NL: Stop met voordringen!
FR: Arrêtez de doubler!
ES: ¡Paren de colarse!
boro 3. vb.
EN: to take a shorter illegal route.
NL: een kortere illegale weg nemen.
FR: prendre un itinéraire illégal plus court.
ES: tomar una ruta ilegal más corta.
boroman vb - who cuts in line; who takes shorter illegal route - voordringer, voorkruiper.
bosi 1. vb - to kiss - kussen.
Mi e bosi yu - i kiss you - ik kus je.
Yani e bosi Sofi - Yani kisses Sofi - Yani kust Sofi.
Bosi mi! - kiss me! - kust me!
No bosi mi! - don't kiss mi! - kust me niet!
Maya e bosi ala man - Maya kisses all men - Maya kust alle mannen.
Sofi bosi mi na mi anu - Sofi kissed me on my arm - Sofi heeft me gekust op mijn arm.
A mma e bosi a beybi - the mother kisses the child - de moeder kust het kind.
bosi 1. nn - a kiss - een kus.
gi wan bosi - to give a kiss - een kus geven.
gi mi wan bosi - give me a kiss - geeft mij een kus.
boskopu 1. nn - message - bericht.
seni wan boskopu - to send a message - een bericht sturen.
wan boskopu na fesi - a foreword - een voorwoord, een woord vooraf.
boskopu 2. nn - the shopping - the boodschappen.
Mi du den boskopu kaba - I've already done the shopping - ik heb de boodschappen al gedaan.
boskopu nn = word = woord.
wan boskopu na fesi = a word in advance = een woord vooraf.
boskopuman nn - messenger - boodschapper, bode.
bosroyti nn = decision = besluit.
teki wan bosroyti = take decision = een besluit nemen, een beslissing nemen.
bosu nn - bunch - tros.
boto nn- boat - boot.
Pe a boto disi e go - where is this boat going to? - waar gaat deze boot naar toe?
botoketi nn - mooring line - meerlijn.
botoketi nn - chain or rope for mooring a boat - ketting of touw voor het aanmeren van een boot.
botoketi nn - kind of necklace - soort halsketting.
botri nn, sin kukru.
EN: the kitchen.
NL: de keuken.
FR: la cuisine.
ES: la cocina.
botro nn.
EN: the butter.
NL: de boter.
FR: le beurre.
ES: la mantequilla.
bow vb - to build - bouwen.
bow wan kondre - build up a country - een land opbouwen.
fu bow a kondre (Botai Srefisensi) - to build the country - om het land op te bouwen.
boweygi 1. vb = to move = bewegen.
No boweygi, wan maskita sdon na yu skowru = don't move, there's a mosquito on your shoulder = beweeg niet, er zit een muskiet op je schouder.
boweygi 2. nn = movement = beweging.
Wan nyun boweygi bari kon = a new movement has emerged = een nieuwe beweging is ontstaan.
boweysi nn = proof = bewijs = preuve.
Yani no abi boweysi = Yani has no proof = Yani heeft geen bewijs = Yani n'a aucune preuve.
bowston nn.
EN: building block.
NL: bouwsteen.
FR: bloc de construction.
ES: bloque de construcción.
bowtu 1. nn.
EN: a bolt, a type of fastener.
NL: een bout, een soort bevestigingsmiddel.
FR: un boulon, un type d'attache.
ES: un perno, un tipo de sujetador.
muru - a nut - een moer - un écrou - una tuerca.
tanga - a pair of pliers - une paire de pinces - un par de alicates.
skrufu - a screw - een schroef - une vis - un tornillo.
skrufudray - a screwdriver - een schroevendraaier - un tournevis - un destornillador.
boy 1. nn.
EN: the boy.
NL: de jongen.
FR: le garçon.
ES: el chico.
Pe a boy dati e go? - where is that boy going? - waar gaa die jongen naar toe?
Yani na a boy fu abrasey - Yani is the boy across the street - Yani is de jongen aan de overkant.
boy 2. nn - son - zoon.
Na wan boy nomo mi abi - I only have one son - Ik heb maar één zoon.
brada nn.
EN: brother.
NL: broer.
FR: frère.
ES: hermano.
SR: Mi brada e wroko EBS.
EN: My brother works at EBS.
NL: Mijn broer werkt bij de EBS.
FR: Mon frère travaille à EBS.
ES: Mi hermano trabaja en EBS.
breyti adj, sin prisiri, ant sari - happy, glad - blij, vrolijk.
Sofi breyti, a kisi wan kado - Sofi is happy, she has got a present - Sofi is blij, ze heeft een cadeau gekregen.
Yani breyti nanga en baysigri - Yanis is happy with his bike - Yani is blij met zijn fiets.
Mi breyti fu si yu - i am happy to see you - ik ben blij je te zien.
mi breyti dati yu kon - i am happy that you have come - ik ben blij dat je gekomen bent.
Yani breyti fu yere yu sten - Yani is happy to hear your voice - Yani is blij je stem te horen.
Fu san-ede yu breyti so? - why are you so happy? - waarom ben je zo blij?
bribi = to believe = geloven.
broki nn - a bridge - een brug.
bow wan broki - to build a bridge - een brug bouwen.
waka abra wan broki - to walk over a bridge - lopen over een brug.
rèy abra a broki - to drive over a bridge - over een brug rijden.
de tapu wan broki - to be on a bridge - op een brug zijn.
a broki broko - the bridge is broken - de brug is kapot.
broko vb - to break - breken, kapot maken, vernielen, vernietigen.
Yani broko a grasi - Yani has broken the glass - Yani heeft het glas kapot gemaakt.
broko ati = to disappoint = teleurstellen.
broko-ati nn - disappointment - teleurstelling; tegenvaller, verdriet, leed.
broko-ede nn = problem = probleem.
Gi broko-ede = to cause problems = problemen geven.
Broko ede = to worry = zich zorgen maken.
Broko na pikinmoni = to explain clearly = duidelijk uitleggen.
Broko na pikinmoni = change into small change = in kleingeld wisselen.
brokobroko 1. vb - break into pieces - in stukken breken.
Yani e brokobrok den tiki - Yani breaks thensticks into pieces - Yani breekt de stokken in stukken.
brokobroko 2. vb - to clarify, to explain - verduidelijken, uitleggen, toelichten.
mi no grabu, brokobroko en gi mi! - I didn't understand, explain to me! - ik heb niet begrepen, leg mij uit!
brokobroko 3. vb - dilapidated - vervallen, bouwvallig.
brokobroko oso - dilapidated houses - vervallen huizen, bouwvallige huizen.
wan lo brokobroko oso - a lot of dilapidated houses - veel vervallen huizen.
broko-ati nn - disappointment - teleurstelling.
broko-ede nn - problem, headache - probleem, hoofdpijn.
wan lo broko-ede - a lot of problems - een heleboel problemen.
gi broko-ede - to cause problems - problemen geven.
sin problema, krasi-ede, ede-ati, dangra.
gi wan sma broko-ede - give someone problems - iemand problemen geven.
brokokowru - lukewarm - lauw.
libi a kofi meki a broko kowru - let the coffee become lukewarm - laat de koffie lauw worden.
a te brokokowru kba - the tea has already become lukewarm - de thee is al lauw geworden.
brokokrosi nn - rags - vodden.
trowe deb brokokrosi - throw away the rags - gooi de vodden weg.
Bromki nn - flower - bloem.
Yani e prani bromki - Yani plants flowers - Yani plant bloemen.
Sofi e broko bromki - Sofi picks flowers - Sofi plukt bloemen.
prani bromki - to plant flowers - bloemen planten.
broko bromki - to pick flowers - bloemen plukken.
koti bromki - to cut flowers - bloemen snijden.
bay bromki - to buy flowers - bloemen kopen.
seri bromki - to sell flowers - bloemen verkopen.
gi wan sma wan bromki - to give a flower to someone - een bloem aan iemand geven.
poti wan bromki na ini watra - to put a flower in water - een bloem in water zetten.
poti bromki na ini wan fâsi - to put flowers in a vase - bloemen in een vaas zetten.
trowe den bromki - to throw away the flowers - de bloemen weggooien.
EN: to broadcast.
NL: uitzenden, omroepen.
FR: diffuser.
ES: para transmitir.
SR: A nyunsu fu ayti yuru e bari na telefisi.
EN: The eight o'clock news is broadcast on television.
NL: Het nieuws van acht uur wordt uitgezonden op televisie.
FR: Le journal de 20 heures est diffusé à la télévision.
ES: Las noticias de las ocho se transmiten por televisión.
broyn adj - brown - bruin.
Teki a broyn kan - take the brown cup - neem de bruine beker.
den kloru - the colors - the kleuren.
broynbonki nn - kidney beans - bruine bonen.
brudu 1. nn - blood - bloed.
Suma trowe brudu tapu a trapu? - who has dropped blood on the stairs? - wie heeft er bloed op de trap laten vallen?
Brudu de tapu a strati - there is blood on the street - er is bloed op de straat.
Brudi de tapu yu kindi - there is blood on your knee - er is bloed op je knie.
brudutitei - blood vessel - bloedvat.
heybrudu, spanbrudu - high bloodpressure - hoge bloeddruk.
brudu 2. vb - to bleed - bloeden.
Yu kindi e brudu - your knee is bleeding - je knie bloedt.
Luku, mi doyn e brudu! - look, my thumb is bleeding! - kijk, mijn duim bloedt!
Yu noso e brudu - your nose is bleeding; your nose bleeds - je neus bloedt.
brudu-wwiri - blood root; justicia secunda -
bruku nn - trousers - broek.
Maya weri wan bun bruku - Maya is wearing good pants - Maya heeft een goede broek aan.
Sofi e nay bruku - Sofi sews trousers - Sofi naait broeken.
brukufutu nn - trouser leg - broekspijp.
Sofi e koti a brukufutu - Sofi cuts the trouser legs - Sofi knipt de broekspijpen.
bruku-ggo nn - pants seat - broek zitvlak.
A bruku-ggo abi wan olo - the pants seat has a hole - de broek zitvlak heeft een gat.
brukusaka nn - pocket - broekzak.
Yani poti a moni na ini en brukusaka - Yani has put the money in his pocket - Yani heeft het geld in zijn broekzak gestopt.
bruya 1. nn - confusion - verwarring.
yu e tyari soso bruya kon - you only bring confusion - jij brengt alleen maar verwarring.
de na ini wan bigi bruya - to be in great confusion - in een grote verwarring zijn.
me de na ini wan bigi bruya - i am in a great confusion - ik ben in een grote verwarring.
bruya 2. vb - to confuse - verwarren.
Yani bruya mi brada nanga mi - Yani confuses me with my brother - Yani verwart me met mijn broer.
un de na ini wan bigi bruya - we are in great confusion - wij zijn in een groot verwarring!
odo: efu yu no bruya, yu no e dede - if you're not confused, you won't die - Als je niet in de war bent, ga je niet dood.
buku 1. nn - book - boek.
Mi bay wan buku - i have bought a book - ik heb een boek gekocht.
Sortu wenkri e seri buku? - which store sells books? - welke winkel verkoopt boeken?
Pe yu poti den buku? - where have you put the books? - waar heb je de boeken gezet?
Suma abi a buku? - whose book is it? - van wie is de book?
Yani e skrifi buku - Yani writes books - Yani schrijft boeken.
Pe yu bay a buku disi? - where have you bought this book? - waar heb je dit boek gekocht?
Gi mi a buku dati! - give me that book! - geef me dat boek!
Sofi no man feni a buku - Sofi can not find the book - Sofi kan het boek niet vinden.
Sortu buku Maya e leusi? - which book is Maya reading? - welke boek leest Maya?
Yani no lobi leysi buku - Yani does not like to read books - Yani houdt niet van boeken lezen.
Den buku dati na fu mi - those books are mine - die boeken zijn van mij.
Mi no lobi leysi buku - i do not like to read books - ik houd er niet van boeken te lezen.
Yu e leysi wan buku - you are reading a book - je leest een boek.
A e leysi wan buku tu - he also reads a book - hij leest ook een boek.
Du yu wani leysi a buku disi? - do you wan to read this book? - Wil je dit boek lezen.
buku 2. nn - mold - schimmel.
dya lay buku - there is a lot of mold here. - er is veel schimmels hier.
Buku e gro na ini yu dyari? - do fungi grow in your garden? - Groeien schimmels in je tuin?
buku 3. vb - to bump, tp collide (by a cow) - stoten, botsen (door een koe).
A kaw buku Yani bun tranga - the cow nudged Yani very hard - de koe stootte Yani heel erg hard.
Lon, a krabita o buku yu! - run, the goat is going to gouge you! - ren, de geit gaat je stoten!
buku 4. vb - to push, to bump (by people not with the hand) - duwen, stoten (door mensen niet met de handen).
Yani buku me nanga en kindi - Yani nudged me with his knee - Yani stootte mij met zijn knie.
A pikin buku Maya nange en ede - The child hit Maya with his head - Het kind stootte Maya met zijn hoofd.
buku 5. adv - at great speed - met grote snelheid.
A oto e buku kon - the car arrives at great speed - de auto arriveert met grote snelheid.
buku kon - to rush - aanstormen.
buku psa - to rush past - voorbij razen, voorbij snellen.
bukububa nn - book cover - boekomslag.
EN: the book cover.
NL: de boekomslag.
FR: la couverture de livre.
ES: la portada del libro.
SR: Suma meki a bukububa disi?
EN: Who designed this book cover?
NL: Wie heeft deze boekomslag ontworpen?
FR: Qui a conçu cette couverture de livre?
ES: ¿Quién diseñó esta portada del libro?
SR: Wan sma nati a bukububa.
EN: Someone wet the book cover.
NL: Iemand heeft de boekomslag nat gemaakt.
FR: Quelqu'un a mouillé la couverture du livre.
ES: Alguien mojó la portada del libro.
SR: A pikin fowfow a bukububa.
EN: The child has folded the cover of the book several times.
NL: Het kind heeft de boekomslag meerdere malen gevouwd.
FR: L'enfant a plié la couverture du livre plusieurs fois.
ES: El niño ha doblado la cubierta del libro varias veces.
SR: Sanede yu e priti a bukububa?
EN: Why are you tearing the book cover?
NL: Waarom scheurt je de boekomslag?
FR: Pourquoi déchires-tu la couverture du livre ?
ES: ¿Por qué estás rasgando la portada del libro?
bukundu vb - to stoop, to bend - bukken, zich bukken, buigen.
Yani bukundu teki en moni! - Yani bent down to pick up his money! - Yani bukte zich om zijn geld op te rapen!
Bukundu piki a papira! - Bends down to pick up the paper - Buigt zich om het papier op te pakken!
bukuwenkri nn - bookstore - boekwinkel.
Yani abi wan bukuwenkri dya - Yani has a bookstore here - Yani heeft hier een boekwinkel.
bulu nn, sin burkaw - a bull - een stier.
wan bigi bulu - a big bull - een grote stier.
a bulu disi ogri - this bull is dangerous - deze stier is gevaarlijk.
bumuy vb - interfere in - bemoeien.
Yani e bumuy na ini sma tori - Yani meddles in other people's affairs - Yani bemoeit zich met andermans zaken.
bun 1. adv; ant pori.
EN: good.
NL: goed.
FR: bien.
ES: bien.
SR: Grun bakba no bun fu nyan.
EN: Green banana is not good to eat.
NL: Groene banaan is niet goed om te eten.
FR: La banane verte n’est pas bonne à manger.
ES: El plátano verde no es bueno para comer.
SR: A oso bun.
EN: The house is good.
NL: Het huis is goed.
FR: La maison est bien.
ES: La casa esta bien.
a bun = it is good = het is goed.
a no bun = it is not good = het is niet goed.
luku bun! = be careful! = voorzichtig zijn!
luku bun nanga! = be careful with! = voorzichtig zijn met!
SR: A ben o bun efu yu o kon.
EN: It would be good if yu will come.
NL: Het zou goed zijn als je zal komen.
FR: Ce serait bien si tu venais.
ES: Sería bueno que vinieras.
bun 2. ant kruktu, kway, ogri, pori, takru - good, well, fine - goed, wel.
A e go bun nanga mi - i am fine; it is going well with me - het gaat goed met mij.
Suma no e nyan gruntu, no e nyan bun - who doesn't eat vegetables, doesn't eat well - wie geen groenten eet, eet niet goed.
Mi e nyan bun - I eat well - ik eet goed.
Pikin di no e nyan gruntu, no e nyan bun - children who don't eat vegetables, don't eat well - kinderen die geen groentes eten, eten niet goed.
Nyan sondro gruntu na no nyan bun - Eating without vegetables is not eating well - eten zonder groenten is niet goed eten.
Yani, yu musu luku bun - Yani, you have to watch out - Yani, je moet uitkijken.
Mi e firi bun - i feel good - ik voel mij goed.
Poti mi bun - arrange me well - regel mij goed.
Mi de bun - i am doing well - met mij gaat het goed.
Tan bun! - stay healthy - blijf gezond!
Odo: tangi fu bun na kodya = ondank is `s werelds loon; stank voor dank.
bun 3. avb - very - heel erg.
Wan kaw buku Yani bun tranga - a cow hit Jani very hard - een koe heeft Jani heel erg hard gestoten.
Mi fadon bun tranga - I fell very hard - ik ben heel erg hard gevallen.
Maya e lon bun tranga - Maya runs very fast - Maya rent heel erg hard.
bun 4. adj.
EN: good.
NL: goed.
FR: bon.
ES: buen.
Yani na wan bun libisma - Yani is a good person - Yani is een goed mens.
Da Gende na wan bun datra - Da Gende is a good doctor - Da Gende is een goede dokter.
Sofi na wan bun wrokoman - Sofi is a good worker - Sofi is een goede medewerker.
bun-ati ant kway, ogri-ati, takru-ati, takrudu, takrufasi, takrulibi, takrumaniri - kindhearted - goedhartig.
bunbun - very good - heel goed; goed en wel.
bun furu - a lot; a lot of - erg veel; heel veel.
bungi nn - fog - mist.
bungi tapu a heri presi - everywhere is covered with mist - overal is bedekt met mist.
bungi o de tamara - tomorrow it will be foggy - morgen wordt het mistig.
dow - the dew - de dauw.
alen - the rain - de regen.
bunkopu adj, ant diri - cheap - goedkoop.
bunkopuseri - bargain sale - uitverkoop.
diri - expensive - duur.
bunkopuseri - bargain sale - uitverkoop.
bunsibunsi - without reason - zonder aanleiding.
buriki nn - a donkey - een ezel.
Sofi abi wan buriki - Sofi has a donkey - Sofi heeft een ezel.
Yani don leki wan buriki - Yani is as dumb as a mule - Yani is zo dom als een ezel.
buriki-ede nn - donkey's head - ezelskop.
Yani e bori wan buriki-ede - Yani cooks a donkey's head - Yani kookt een ezelskop.
burikifutu nn - a donkey leg - ezel poot.
burikitere nn - a donkey tail - ezel staart.
Yani kisi a buriki na en tere - Yani grabs the donkey by the tail - Yani pakt de ezel aan zijn staart.
buriki-wagi nn - a donkey cart - een ezelskar.
asiwagi - a horse cart - een paardenkar.
buriki-yesi nn - a donkey ear - een ezel oor.
burkaw nn - a bull - stier.
busi nn - bush - bos.
san de drape ini a busi - what is there in the forest - wat is daar in het bos.
busibusi - thickets - struikgewas.
dyongl - jungle - oerwoud.
busidoksi nn - muscovy duck - muskuseend.
Sofi e fanga busidoksi - Sofi catches muscovy ducks - Sofi vangt muskuseenden.
busimeti 1. nn - a wild animal - wilde dier.
busimeti 2. nn - meat of a wild animal - vlees van een wilde dier.
Yani e seri busimeti - Yani sells wild animal meat - Yani verkoopt wilde dieren vlees.
busimoysimoysi nn - mouse opossum - muisopossum.
Yani fanga wan busimoysimoysi - Yani has caught a mouse opossum - Yani heeft een muisopossum gevangen.
buskutu nn - biscuit - beschuit.
Sofi e bay wan paki buskutu - Sofi buys a pack of rusk - Sofi koopt een pakje beschuit.
yani e nyan buskutu - Yani eats biscuit - Yani eet beschuit.
Maya e baka buskutu - Maya bakes biscuit - Maya bakt beschuit.
seri buskutu - to sell biscuits - beschuiten verkopen.
meki buskutu - to make biscuits - beschuiten maken.
brede buskutu, sin dreybrede - bread biscuit - broodbeschuit.
butsweri nn, sin: yoyo, stonpoysi.
EN: a boil, furuncle.
NL: steenpuist, furunkel.
FR: un furoncle.
ES: un forúnculo.
SR: Yani abi wan butsweri na en ondro-anu.
EN: Yani has a boil near his armpit.
NL: Yani heeft een steenpuist bij zijn oksel.
FR: Yani a un furoncle près de l'aisselle.
ES: Yani tiene un forúnculo cerca de la axila.
wan stonpoysi kisi mi - I got a boil - ik heb een steenpuist opgelopen.
pe a butsweri de? - where is the boil? - waar is de steenpuist?
wan bigi butsweri - a large boil - een grote steenpuist.
wan pikin stonpoysi - a small boil - een kleine steenpuist.
Wan yoyo kisi maya - Maya has a boil - Maya heeft een steenpuist.
wan butswei kisi Sofi na en fesi-ede - Sofi has a boil on her forehead - Sofi heeft een steenpuist op haar voorhoofd.
butu 1. vb.
EN: to fine.
NL: beboeten, een boete opleggen.
FR: imposer une amende.
ES: imponer una multa.
sin naki butu - to impose a fine - boete opleggen.
sin gi butu - to give a fine - boete geven.
butu 2. vb - to pay - boeten.
EN: to pay.
NL: boeten.
FR: payer.
ES: pagar.
SR: Yu o pay butu.
EN: you're going to pay.
NL: Je gaat boeten.
FR: Tu vas payer.
ES: Vas a pagar.
SR: Yani e butu fu san a du.
EN: Yani pays for what he did.
NL: Yani betaald voor wat hij gedaan heeft.
FR: Yani paie pour ce qu'il a fait.
ES: Yani paga por lo que hizo.
Suma o butu fu den ogri san yu du - who will pay for the crimes you committed - wie gaat boeten voor de misdaden die je gepleegd heeft.
If yu e du ogri, yu o butu - if you commit crimes, you will pay - als je misdaden pleegt, ga je boeten.
butu 3. nn - a fine - een boete.
gi wan butu - to give a fine - een boete geven.
gi wan sma wan butu - to give someone a fine - iemand een boete opleggen; iemand een boete geven.
pay butu - to pay fine - boete betallen.
kisi wan butu - to get a fine, to receive a fine - een boete krijgen.
naki wan butu - to impose a fine - een boete opleggen.
naki wan sma wan butu - to impose a fine on someone - iemand een boete opleggen.
pay wan butu - to pay a fine - een boete betalen.
Maya musu pay wan butu fu 100 dala - Maya must pay a fine of 100 dollars - Maya moet een boete betalen van 100 dollars.
wan lagi butu - a small fine - een lage boete.
wan hey butu - a high fine - een hoge boete.
Yani kisi wan hey butu - Yani has received a large fine - Yani heeft een hoge boete gekregen.
A skowtu naki mi wan butu - the police has imposed me a fine - de politie heeft me een boete opgelegd.
go pay wan butu - to go pay a fine - een boete gaan betalen.
hori wan butu; kisi wan butu = to get a fine, to receive a fine = een boete krijgen.
Yu o hori wan butu! = you will get a fine! = je gaat een boete krijgen.
bwasi nn, sin kokobe, gwasi = leprosy = lepra, melaatsheid.
Yani kisi bwasi - Yani has contracted leprosy - Yani heeft lepra opgelopen.
Maya kisi bwasi tu - Maya has also gotten leprosy - Maya heeft ook lepra opgelopen.
bwasi-anu - leprous hand - melaatse hand.
no fasi mi nanga yu bwasi-anu - don not touch me with your leprous hand - raakt me niet aan met je melaatse hand.
no hori mi nanga yu kokobe finga - do not touch me with your leprous fingers - raak me niet aan met je melaatse vingers.
Nikeri furu nanaga bwasi; Nikeri lay bwasi - Nickerie is full of leprosy - Nickerie is vol met lepra.
bwasiman nn, sin kokobeman, gwasiman.
EN: a leper.
NL: een lepralijder, een melaatse.
FR: un lépreux.
ES: un leproso.
SR: Yani na wan bwasiman.
EN: Yani is a leper.
NL: Yanis is een lepralijder.
FR: Yanis est lépreux.
ES: Yanis es un leproso.
SR: Yani kisi bwasisiki.
EN: Yani has been diagnosed with leprosy.
NL: Bij Yani is lepra vastgesteld.
FR: Yani a été diagnostiqué avec la lèpre.
ES: Yani ha sido diagnosticado con lepra.
SR: Sofi abi bwasisiki tu.
EN: Sofi has also gotten leprosy.
NL: Sofi heeft ook lepra opgelopen.
FR: Sofi a également contracté la lèpre.
ES: Sofi también contrajo lepra.
SR: A presi lay nanga bwasisiki.
EN: The place is full of leprosy.
NL: De plaats is vol met lepra.
FR: L'endroit est rempli de lèpre.
ES: El lugar está lleno de lepra.
SR: Maya e frede bwasisiki.
EN: Maya is afraid of leprosy.
NL: Maya is bang voor lepra.
FR: Maya a peur de la lèpre.
ES: Maya tiene miedo a la lepra.
![](http://ae01.alicdn.com/kf/S08609aba547340d59edac91492055dbay.png_150x150.png")